Erakundeak

Eusko Jaurlaritza

Antolaketa edo egitura ikuspegi batetik, Saiz de Arnaizi jarraituz, Eusko Jaurlaritzari dagokionez hurrengo bost ezaugarriak aipa ditzakegu (Saiz de Arnaiz, 1995:49-62).

Eusko Jaurlaritza Garcia Herreraren hitzetan organo "autonomikoa" edo estatutupekoa da (García Herrera, 1985: 313). Horrek hauxe esan nahi du:

  1. Estatutuak zuzenean sortu eta zereginak eta eraketa aurreikusten dizkion organo baten aurrean gaudela. Edota Lucas Murillo de la Cuevak adierazten duen bezala Estatutua da Autonomia Gobernua sortu edo bizia ematen dion araua. (Lucas Murillo de la Cueva, 1992: 103).
  2. Organo hori egon ezak estatutuan zehaztutako orden juridikoaren erabateko aldaketa ekarriko luke, Autonomia Estatutuan zein Konstituzioan ezartzen denaren erabat desberdina litzatekeen gobernu-sistema izatea erakarriko lukeelako.
  3. Autonomia Erkidegoaren zuzendaritza politikoan parte hartzen du.
  4. Beste gainerako estatutu organoek duten mailaren berdina du. Hau da, aipatu organo horien artean koordinazio lokarriak daude eta ez menpekotasunarekikoak.
  5. Eta, azkenik, estatutupeko organoa den heinean, Eusko Jaurlaritzak araugintzarako eta antolakuntzarako autonomia du.

Eusko Jaurlaritza organo anitzez, euretariko bakoitza banan banan aintzat hartuta bereak dituen eskumenduna izanik, osatuta dago, baina, organo horien guztien batzarrak erabaki-esparru berri eta berariazko eskumenak dituen Gobernu Kontseilua izeneko organoa osatzen du. Beraz, "organoen organo" baten aurrean aurkitzen gara. (Lucas Murillo de la Cueva, 1992: 104).

Lehendakariak duen lehentasun egoeraren kaltetan gabe, organo kolegiatutzat jo dezakegu. Eta hori, Jaurlaritza pertsona konposizio anitza duen organoa izanagatik eta berari aitortzen zaizkion betekizunak gehiengoz onartutako erabaki baterakoi baten bitartez parekotasun egoeran diren kide guztien artean hartutakoak izanagatik ere.

Eusko Jaurlaritzarekiko bere homogeneitatea aditzera eman dezakegu. Homegeneitate hori ez da organoa eratzen dutenen politika-ideologiaren esparruko erabateko identitate bezala -nabarmen diren arrazoiengatik koalizioko Gobernuan ematen ez dena- ulertu behar, Lehendakariak zehaztutako gobernu-programarekiko organoa eratzen duten guztien identifikazio bezala baizik. Halaber, homogeneitatea esanahi horretan ulertzen dute, besteak beste Cañok (Caño, 2007: 156) edo Garcia Herrerak (García Herrera, 1985: 313).

Hain zuzen ere, Legebiltzarraren aurrean politikoki erantzule den organo baten aurrean gaude. Aurrerago ikusi ahal izango dugun bezala, aipatu izandako erantzukizun politiko hori gobernuak bere jatorria Legebiltzarrarekin duen harreman fiduzioarioarekin bat egiten duena zehaztera datorren zilegitasun demokratikoaren zuzeneko ondorioa diren gaitzespen-adierazpenaren eta usteonaren bitartez ere gauzatzen da (Lucas Murillo de la Cueva, 1992: 107).