Politikari eta finantzari bizkaitarra, Ramón de la Sota y Llanoren semea, 1887an Getxon jaioa. Resurrección María de Azkueren ikaslea gaztaroan, 1904an Ingalaterrara joan zen ikastera. 1912an, Londresko King's College ospetsuan amaitu zuen ontzi- eta ur-ingeniaritzako karrera. Han, munduko korronte sozial, politiko eta kulturalekin harremanetan jarri zen, eta hezkuntza erabat ingelesa jaso zuen. Bilbora itzuli zen 1913an, Eusko Alderdi Jeltzalearekin harremanetan jarri, eta afiliatu zen. 1917an Balmasedako barrutiko diputatu hautatu zuten, eta geroago Bizkaiko Foru Aldundiko lehendakari. Euskal Kultura Batzordearen sortzaileetako bat izan zen, eta haren babespean sortu ziren Euskaltzaindia, Bilboko Orkestra Sinfonikoa. eta arkeologia- eta pintura-museoak, eta Oñatiko Eusko Ikaskuntzaren kongresua antolatu zen. Diputatu kargua utzi zuen 1925aren amaieran.
1937an aita hil zitzaionean, haren negozioak jaso zituen oinordetzan: Sota y Aznar ontzi-enpresaren kapitalaren% 40 baino gehixeago, Erandioko Eraikuntza eta Ontzien Konponketako Euskalduna Konpainia, Sierra Menerako burdinazko meatzeak, Fábrica Siderúrgica del Mediterráneo, Erandioko Franco Española de Alambres y Cables, La Polar aseguru-etxea sortu zuen, eta bulegoak ireki zituen Londresen, Parisen, New Yorken, Rotterdamen, Duisburgon eta Atenasen.
Apenas izan zuen astia aitaren herentzia bereganatzeko; hura jaso eta hamar hilabetera ihes egin behar izan zuen. Hala ere, denbora izan zuen gerra garaian ontzi guztiak -42- Defentsa Batzordearen zerbitzura jartzeko, biztanleria zibila ebakuatzeko erabil zitezen. Tropa frankisten sarrerak De la Sotako aberastasunaren zati handi batekin amaitu zuen. Garaileek zerbait egin zuten. 40 urte geroago, De la Sota amorruz betetzen zuena: aita epaitu eta kondenatu egin zuten, nahiz eta hilabete batzuk lehenago hilda zegoen. Ondasunak konfiskatu eta ehun milioi pezetako isuna jarri zioten. Bilboko Mazarredo zumardiko Ibaigane etxearekin ere geratu ziren, eta Gobernu militar bihurtu zuten.
1937an Biarritzeko "Etchepherdia" etxean bizitzera joan zen. Azken 41 urteetan, bere kezkak enpresa-mundutik urrun egon ziren. Gehien maite zuen horretan lan egin zuen: itsasoko gauzak ikertu, liburutegi ikusgarria eskuratu, bere herrialdean gertatzen zenari gertutik jarraitu. Lapurdi Buru Batzarraren eraketan eraketari lagundu zuen, Bizkaiko ontzigintzaren bizitzari buruz idatzi zuen, eta liburu, koadro, paper, eskuizkribu eta abarrez bete zuen "Etchepherdia". Aitaren azalpen biografikoa argitaratu zuen (Bilbo, 1957), baita kazetaritza-artikulu batzuk ere. Auzi bat jarri zuen Aznarren aurka jasan zuen desjabetzea zela eta galdu egin zuena-, Ramon de Madariaga bere abokatu zuela.
Francoren heriotzaren ondoren, alabak etortzeko konbentzitu egin zuen, eta egiteko prest zegoen, baina ez zion denborarik eman. Behin bakarrik itzuli zen, 1978ko apirilean, egun batzuk pasatzera, baina 24 ordu besterik ez zituen eman. Ikusi zuena ez zitzaion gustatu. Urte horretako abuztuaren 5ean hil zen.
--
Jatorrizko testua: Ainhoa AROZAMENA AYALA
Itzulpena: ELIA itzultzaile automatikoa
Itzulpenaren berrikusketa: Agustín Arostegi