Historialariak

Mogrobejo Ladrero, Endika

Marrazkilaria eta publizista. Bilbon jaio zen, 1942ko martxoaren 2an (eskultore ospetsuaren tataranietoa).

Bere herriko San Anton, Begoñaspi eta Euskerazaleetako ikastoletan ikasi zuen euskara. Lau urtez egin zituen ikasketak Atxuriko Arte eta Lanbide Artistikoen Eskolan, José San Sebastiánekin, eta pintura eta kopia titulua lortu zituen, oso ongi kalifikatuta. Delineatzaile proiektugilearentzat ere ikasi zuen, eta kargu hori 19 urtez egin zuen Bilboko ingeniaritza-enpresa batean.

1971n, ikerketa genealogikoan, heraldikoan eta nobiliariakoan espezializatu zen. 1979an, lizentziaturako hiru ikastaroak egin zituen Madrilgo "Luis de Salazar y Castroren Genealogia eta Heraldika Eskolan", Zientzia Ikerketen Kontseilu Gorenaren barruan. Hori dela eta, Genealogia, Heraldika eta Nobleen Diplomadunen Elkartean sartu zen, baita Euskal Herriaren Adiskideen Elkartean ere. Hainbat argitalpenetan parte hartu du: "Txistulari", "Zeruko Argia", "Dantzari", "Anaitasuna", "Kili-Kili", "Agur", "Euskal Entziklopedia Handia", etab. eta bere espezialitateko kultura-programak Bilboko Irratian (Ser) eta Bilboko Herri Irratian (Cope), baita Bilboko "Deia" eta "La Gaceta del Norte" egunkarietan ere. Urte horietan, herrialdeko bizitza politiko eta kulturaleko pertsona ospetsu askoren lan genealogiko eta heraldikoak egin ditu.

Luis Colásen "Grafía, Ornamentos y Simbología Vascas" lanean sartutako Euskal Kapitular historiatuak idatzi zituen, eta lan horretan, gainera, euskal letren alfabetoa idatzi zuen, geroago Bilboko "Tecnόk" Letraset-i emana. Era berean, 1978tik aurrera hainbat erakusketa egin zituen hiru aldiz Bilbon, bi Bizkaiko Aurrezki Kutxaren Aretoan eta beste bat 1981ean "Arteta" Aretoan; beste bi Arabako Aurrezki Kutxa Probintzialean eta beste bat Logroñoko "Errioxako Aurrezki Kutxa"ren Aretoan. Ikertzaile gisa duen eguneroko bizitza, neurri batean, idazlearen lanarekin bat dator abizenen historia biografikoan eta tokiko historiakoan. 1987an argitaratu berri diren "Ereño'ko Elizatearen Kondaira", "Lezama'ko Elizatearen Kondaira" eta "Sondika'ko Elizatearen Kondaira" lanek osatzen dute.

Era berean, Getxo, Lemoa, Zeberio, Gatika, Igorre, Sopela, Geenika, Garai, Karrantza, Muskiz, Berriz, Mendexa, Amoroto, Maruri eta beste herri batzuetako istorioak egin ditu, baita Jaurerriko eta handik kanpoko udal heraldikoen ikerketa ere. Autore berarenak dira, halaber, "Diccionario etimológico de Apellidos Vascos Euskal Abizenen Itzerrozko Hiztegia", bi edizio (1982-1987) eta argitaratzen ari den "Cuadernos de Genealogia y Heráldica" bilduma (1986-1988). Euskal Autonomia Erkidegoko Onomastiko eta Heraldikoaren Hiztegian parte hartu zuen, 7 liburuki, Jaime de Kerexeta aitarekin, eta 5.000 armarri baino gehiago jarri zituen kolore guztietan. Azken lanak "Euskadiko Arma-Armería de Euskadi" eta "Los Zuloaga, una dinastía de Artistas" izan ziren.