Árbol rosáceo de flores blancas, sonrosadas por fuera y olorosas, y cuyo fruto es la manzana, sagarrondo (c), sagar-hondo (L), sagar-orpo (B), sagartze (BN, S); paba, pabana (git.); tierra que debe ocupar un manzano (es medida agraria aún en uso en Ainhoa, Sara, etc.), sagarlur (S); almáciga de manzanos, sagarsabi (G); nola sagarrondoa oihaneko zuhaitzen artean, hala ene bihotzekoa gizasemeen artean (Duv.), como el manzano entre los árboles silvestres, así mi amada entre los mozos. Silvestre. Magoillo, sagar basaka (G, AN, L, BN), basate (G, L), sagar-basa (L), sagarkoatze (R); fruto del manzano silvestre, basa-sagar (BN), sagar-makatz (B, G), makatz (AN), sagar min (G), basati (AN), sagarko, basako (R), oilokaka-sagar (L, BN, S).
Diccionario Auñamendi.
Diccionario Auñamendi.
Apedreo del manzano o "Sagartzi-harrikatze". Si un manzano no produce fruto, se procede a fecundarlo con piedras, bien acumulando éstas alrededor de su tronco (Ithorrotx), bien cargando su copa con pedruscos traídos de otro pueblo (Sara). Ref.: Lafitte, P.: Atlantika-Pirene-etako sinheste zaharrak, p. 13, Bayona, 1965; José Miguel de Barandiaran: Bosquejo etnográfico de Sara, p. 94-95.
José Miguel de Barandiaran.
José Miguel de Barandiaran.