Olerkariak

Lasa Alegría, Amaia

Poetisa euskaraz, Getarian (Gipuzkoa) jaio zen 1948ko abuztuaren 8an.

Ikasketak Donostian egin zituen (batxilergoa eta irakasle-eskola) eta 1965. urtearen inguruan amaitu zituen. Geroago, Filologia ikasketak hasi zituen, eta 2. urtean utzi zituen. 17 urte zituela, irakasle-ikasketak egiten ari zela, poesia idazten hasi zen, eta, Ricardo Arregirekin eta beste ikaskide batzuekin batera, Zeruko Argia astekarian lagundu zuen. 1969an, Suitzara joan zen literatura-ikastaro bat egitera, Fribourgen. Fribourg-etik itzuli zenean, bere lehen liburua argitaratu zuen, Mikel anaiarekin lankidetzan.

Irakasle-ikasketak amaituta, ikastoletan lan egiten du, irakasle eta idazle lana txandakatuz. 1970etik 1977ra bitartean, Zeruko Argia, Egin eta Punto y Hora lanetan aritu zen, kutsu kultural eta feministako artikuluak idazten. 1977. urtean bigarren liburua argitaratu zuen, eta bi urte geroago hirugarrena New Yorkera joan zen lehenbizi. Han urtebetez bizi da, eta handik Nikaraguara, han hiru bizi izan baitira. Han, gobernu sandinistarekin lankidetzan aritu zen irakaskuntzaren alorrean (Literatura Hispanoamerikarreko eskolak) eta gobernu honek egiten dituen txertaketa-kanpaina ugarietan. Itzultzean, beti bezala, irakaskuntza eta literatura-sorkuntza txandakatzen jarraitzen du. Bere poema batzuk Tredici poeti baschi contemporanei, II, 1971 lanean ageri dira.

1970ean Poema bilduma poema liburua argitaratu zuen, Mikel anaiarekin batera. 1977an, Hitz Nahastuak, ipuin- eta poesia-liburua, eta 1979an, Nere Paradisuetan, poesia-liburua. 1988an Malintxearen gerizpean (Pamiela) agertu zen, narrazio laburren eta poemen konbinazioa, eta 2000. urtean UPV/EHUk bere poesia-lan osoa argitaratu zuen, euskaraz eta gaztelaniaz, Geroaren -El rostro del futuro (1967-1997) izenburupean. Bertan biltzen diren poemetako batzuk argitaratu gabe geratu ziren.

2001ean, XX antologia poetikoen bilduma. mendeko poesia kaierak (Susa) liburuki bat eskaini zion, eta haren hitzaurrean Koldo Izagirrek zioen: "Amaia Lasa iritsi arte, emakumeak ez zuen leku propiorik izan gure literaturan", euskarazko literaturaz ari zela. Poesia modernoan emakumea aberriaren arrazoietako bat besterik ez zenez, edo familiaren sostengua edo kristauaren paradigma, "Amaia Lasa hutsetik hasi behar izan zen" eta "gure literaturako lehen emakumea da, emakumeak lehen aldiz ekarri baitzuen emakumea gure letretara", Izagirreren arabera.

Lasaren poesiaren ezaugarri nagusietako bat da sentimenduak lotsarik eta artifiziorik gabe adierazten dituela. Bere imajinarioa xumea eta konstantea da, eta itsasoa, lurra, haizea eta kaioa bezalako kontzeptuen inguruan jolasten du.

2010ean, Mayo argitaletxeak Itsasoko izakia liburua argitaratu zuen.

"Soy una mujer
que niega todos los jaungoiko.


Negando el jaungoikoa
atzu,geroinfernukoa,
etagaur,el jaungoikoa.

Me refiero a todos los dotrina.

Me refiero a la
situación del trabajo de cero, de la geroinfernukoa,
de la étsa,
de tierra.

Soy una mujer que está en cero igeri."

"Edozein jainkori
uko egiten dion emakumea naiz.

Jainkoari
lagundu natzaio, teknozenago, ingeniari
teknikoari, irakasleaLurreko
jainkoa berritzen du.

Doktrina guztien kontra matxinatzen naiz.

En el
caso de la forma de trabajo, más elektronika, del
inf,hoyes una
pecadora del terrenal.

Hutsean aurrera egiten duen emakumea".

Etorkizunaren aurpegia, Euskal Herriko Unibertsitatea, 2000.