Bailarak

LENIZ, Harana

Ibarraren zatiketa (1630). Hainbeste eztabaida, gastu eta atsekabe saihesteko, Eskoriatzako herriak erregeari eskatu zion haran hori bi alderdi eta epaitegi independentetan bana zezala, bata bestearengandik; bi herriak beren buruak izan zitezen. Haren maiestateak onartu egin zuen eskaera hori; eta 1630eko urtarrilaren 31ko zedularen bidez, Leintz bailarako mugapea eta jurisdikzioa zatitzeko agindua eman zuen, epaitegi bakoitza bestearekiko independentea izan zedin. Horren bidez, alkateak, errejidoreak eta udal gobernuko gainerako ofizialak izendatzeko ahalmena eman zitzaien. Horren guztiaren erdian, errege-zedulak berak xedatu zuen ordura arte bezala mantenduko zela komunitatea terminoen, ohoreen eta nagusitasunen aprobetxamenduari dagokionez. Grazia hori lortzearren, Eskoriatzako herriak bi mila dukat eman behar izan zizkion errege-ogasunari, horretarako egindako idazpena betetzeko. Horren ondorioz, D batzorde lizentziatuko epaileak Atanasio Jimenezek hitzak banatu zituen, Apozaga, Bolibar, Marin, Mazmela, Mendiola, Guellano eta Zarimuz elizateak Eskoriatzari aplikatuz, eta Arechavaletari Aozarazakoak. Arcaraso, Arenaza, Bedoña, Galarca, Goronaeta, Isurieta eta Larrino. Udal independenteak ere ezarri ziren bi herrietan; beraz, dagozkien alkateen epaitegiak justizia administratzeko, arlo zibilean zein kriminalean. Neurri horiekin esan daiteke Leintz bailara zaharra desagertu egin zela. Haran horretatik izena besterik ez da geratzen, mendi batzuen komunitatea aprobetxamendurako eta probintzia-batzarretara joateko ermandadea. Leintz artzapezpikuak, hala ere, bere jatorrizko herriekin jarraitzen du, Arrasateko hiribildua delarik buru.