Bailarak

LENITZ, Harana

Gipuzkoan sartzea. Badirudi azken ordenak ere ez zuela eraginik izan, Oñatiko kondeak justizia-bidean egin zuen oposizioa zela eta. Izan ere, haren gestioengatik haranak Gasteizko eta Arabako ermandadeari lotu behar izan zion, eta 1495ean elkartekoa zen. Izan ere, Santa Maria del Campoko Batzar Nagusiak erabaki zuen Leintz bailara Gipuzkoako batasunean egotea. Beraz, Burgosen, urteko abuztuaren 20an, beharrezko gutuna igorri zen exekutatzeko. Hori betetzeko, probintziak eta haranak elkartasun-gutuna  sinatu zuten Usarragan, 1497ko apirilaren 29an egin zen batzar berezian. Gutun horren baldintzapean egin zen bigarrenak lehenengoarekin bat egitea. Itun honen kapitulu nagusiak honela laburbiltzen ditu Gorosabelek: 1. Leintz bailarako bizilagunak eta auzokideak Gipuzkoako gainontzekoak zeuden lege eta ordenantza probintzial berberen menpe. 2. Leintz bailarak, Gatzaga hiribilduarekin batera, beraiek aukeratutako ermandade alkatea izatea. 3. Bailara horrek ordezkariak probintziako batzar nagusi eta berezi guztietara bidali behar zituela. 4. Ordudanik, bailara berrogeita bost sutondotan geratzen zela probintziako gastuak ordaintzeko orduan kalkulatzeko, beranduago kopuru hori aldatzen ez bazen. 5. Bailara honek bere lurraldean probintziako batzar nagusiak egiteko eskumena ez izatea, baina bere behar edo defentsarako probintziako beste hiribilduek bezala deia egin ahal izatea. 6. Korrejidoreak Leintz bailaran Gipuzkoako beste herri eta toki batzuetako jurisdikzio bera izan behar zuela, ez gehiago, ezta gutxiago ere.

Itun hori egin bazuten ere, haran horretako bizilagun gutxi batzuek ez zuten onartu; beraz, erregearengana jo behar izan zuten, konfirmazioa lortzeko eta desobeditzaileak hura betetzera behartzeko. Hala egiaztatu zen, Medina del Campoko 1497ko ekainaren 30ean emandako Errege Aginduaren bidez; honela, harana hitzartutako moduan bat egiteko agindua emateaz gain, haren aurkakoentzat zigorrak ezarri ziren. Horrenbestez, probintziak bidalitako ordezkariek eskatuta, Leitzeko bizilagun eta auzokide guztiek aho batez euren esanekotasuna eman zuten, banaka bat egitea berretsi zuten, eta zin egin zuten ez zutela inola ere hautsiko. Leintz bailarak Gipuzkoako probintziarekin bat egin zuen garaia eta  berriz Koroaren menpe geratu zenarenarekin, erkatuz gero, orduan, oraindik Oñatiko kondearen mende eta jaurerripean zegoela ikusten da, eta horrek argi eta garbi azaltzen du 1497ko urte berean hasitako auziaren jatorria edo arrazoia.