Bailarak

LENIZ, Harana

Gipuzkoan sartzea. Badirudi azken ordena ere ez zuela eraginik izan, Oñatiko kondeak justizia-bidean egin zuen oposizioa zela eta. Izan ere, haren gestioengatik harana Gasteizko eta Arabako Lurraldeko ermandadeari erantsi behar izan zitzaion, 1495ean elkartzen baitzen. Izan ere, Santa María del Campoko Batzar Nagusiak erabaki zuen Leintz bailara Gipuzkoako lotunean egotea. Beraz, Burgosen, urteko abuztuaren 20an, dagokion gutun patentea igorri zen exekutatzeko. Hori betetzeko, probintziak eta haranak konkordia-eskritura bat eman zuten Usarragan, 1497ko apirilaren 29an zegoen batzar partikularrean. Eskritura horren baldintzapean egin zen bigarrena lehenengoari eranstea. Kontratu honen kapitulu nagusiak honela laburbiltzen ditu Gorosabelek: 1. Leintz bailarako bizilagun eta bizilagunak Gipuzkoako gainontzekoek zituzten lege eta ordenantza probintzial berberengatik arautu behar zirela. 2. Leintz bailarak, Getze hiribilduarekin batera, alkate bat izatea eta berak aukeratutako anaidia izatea. 3. Bailara horrek prokuradoreak probintziako batzar nagusi eta partikular guztietara bidali behar zituela. 4. Ordudanik, bailara berrogeita bost suren buruan geratzen zela probintziako sukaldean gastuak ordaintzeko, ondorengo aldaketa salbatuko du. 5. Bailara honek ez izatea bere lurraldean probintziako batzar nagusiak egiteko eskumena, baina bere behar edo defentsarako probintziako beste hiribilduek bezala abizena eman ahal izatea. 6. Haren korrejidoreak Leintz bailaran Gipuzkoako beste herri eta toki batzuetako jurisdikzio bera izan behar zuela, ez gehiago, ez gutxiago. Konkordia hori eman bazuten ere, haran horretako bizilagun gutxi batzuk ez ziren beren testuingurutik igaro; beraz, erregearengana jo behar izan zuten, konfirmazioa lortzeko eta desobeditzaileak hura betetzera behartzeko. Hala egiaztatu zen, Medina del Campoko 1497ko ekainaren 30ean emandako zedula errealaren bidez; horren bidez, harana hitzartutako moduan eransteko agindua emateaz gain, haren aurkako zigorrak ezarri ziren. Horrenbestez, probintziaren zati bateko komisarioek eskatuta, Leidako bizilagun eta bizilagun guztiek obedientzia aho batez eman zuten, banaka berretsi zuten sartzea, eta zin egin zuten ez zutela inola ere hausten. Leintz bailara Gipuzkoako probintziara bildu zen garaiaren eta koroara itzuli zen probintziaren arteko konparaketa egin ondoren, ikusten da oraindik Oñatiko kondearen mende eta jaurerripean zegoela, eta horrek argi eta garbi azaltzen du 1497ko urte berean hasitako auziaren jatorria edo arrazoia.