Bailarak

LENIZ, Harana

Arrasate-Arrasaterekiko desberdintasunak. Gaztelako erregeek beren soro, mendi, exido, ibai eta gainerako mugapeen erabilera eta aprobetxamendua aitortu zieten Leizko biztanleei, eta, horren arabera, gozatu egin zituzten, haiek eta haien produktuak batera erabiliz. Arrasatek, hiribilduaren mertzed-a lortzearekin batera, berdin-berdin merezi izan zuen Dren eskuzabaltasunari esker. Alfontso Jakituna; haraneko biztanleen eta herri horretako biztanleen artean alde batzuk izan ziren. Hori dela eta, errege berak 1280ko uztailaren 30ean Valladolidetik lehenengoei hurrengo tenoreko zedula bat zuzendu zien. «Jakin bedi Arrasateko Kontzejuko mio populatzaileak kereilatu egin zitzaizkidala Lenizko mugapeko fijosdalgo haiek Lenizen etxe asko arrazoitzen zituztela, bai ibaietan, hala nola mendietan, zelaietan, erbesteratuetan, eta beste logar batzuetan, haien jaraunspenengatik arrazoitzen zituztenetan, beste gauza batzuetan, haiek nola lagundu behar dieten gisan. Eta hori nik ez daukat ondo, ibaiak, ni zelaiak, é los montes, é los montes, é exidos mios son, é dellos que no se puede que más de cada rey lo que le han donó, é si baten jaraunspena en rio o en monte, o en prado, o en edo erosketa o por casamiento, o que reyok no me lo que le diré, o bien lo que lo que me lo que me lo que me ha de manera que le dié por su derecho, Eta nik agintzen dut nire mendiak, zelaiak, ibaiak, larreak, erbesteratuak, eta sarrerak eta irteerak Arrasateko Kontzejuak zerbitzatuko zituen, ahalik eta hobekien zerbitzatuko zituen moduan, eta, gainera, Dé Geek emango zizkien, eta abar.» Horrek esan nahi du, Arrasateko haraneko biztanleek, beren izenean, erosketatzat har zitzaketela. D pribilegio hori berretsi zuten. Fernando iv.a Gormazko Donezteben, 1302ko apirilaren 2an, D. Alonso XI Gasteizen, 1317ko irailaren 16an eta 1332ko martxoaren 28an, D. Enrique ii.a Toroko gorteetan, 1371ko irailaren 4an, D. Enrique iii.a Palentzian, 1403ko abuztuaren 3an, eta ondorengo beste monarka batzuk.