Bailarak

LENIZ, Harana

Gipuzkoako Foruaren arabera, Batzar Nagusietan zuen bere idazpena 12. zk.arekin, Korrejidorearen ezkerretara. 45 suren alde bozkatu zuen. Gorosabelen garaian 9. postua betetzen zuen eta 66 su-ren aldeko botoa ematen zuen. 1556. urtean jaurerriko tutoretza emantzipatu ondoren, Juana printzesak, erreinu horietako gobernadoreak, Valladoliden 1557ko apirilaren 12an emandako benetako horniduraren bidez, urtero alkate arrunta eta udal gobernuko gainerako ofizialak izendatzeko ahalmena izan zuen, lehenago egin zuen bezala, eta eskualdeko gainerako herrietan 1600ko Ordenantzen arabera. Bere udal-gobernu propioa du, beraz, jurisdikzio zibil eta kriminala, eta berehala eskatu zion erregeari sar zedila, ondorio guztietarako, Gipuzkoako zuzenketan. Hala ere, eskaera horrek berarekin zekarren klausula bat, alegia, alkateak beretzat gordetzen zuela lehen auzialdian auzokoen eta bizilagunen negozioen eta kausen berri. Erregeak onartu zuen hori guztia, eta, ondorioz, Madrilen benetako hornidura eskuduna eman zen, 1558ko abenduaren 21ean. Hala ere, Léniz ibarreko alkatearen epai eta autoei buruz, beste hiribilduetan bezala, korrejidorearen aurrean dei zitekeen. Hark bere errenten, sisen eta ibarreko banaketen kontuak hartzea, eta komeni denean bisitatzea. Gaineratzen zuen zuzenduak, lehenik eta behin, haran honetako bizilagun eta bizilagunen negozioen eta arrazoien berri izan zezakeela, bertan aurrez ikusita egon baitzen; eta, kasu horretatik kanpo ere bai, alkateak bere borondatez bidaltzen badio. Gauzak horrela, 1560an gertatu zen, haran honetara D korrejidorearen merino bat joanda. Lope García de Varela jaunak, Lope Ibáñez de Uribe alkateak, Lope Ibáñez de Uribe jaunak, betearazpen jakin bat egiteko batzordea zuela, eginbideak egitea eragotzi zion. Horren ondorioz, korrejidoreak, kriminalki, alkate horren aurka egin zuen, atxilotzeko agindua emanez; aukera eman zion haranak erregea ordezka zezan bere jurisdikzioaren aurkako eraso gisa epaitzen zituen probidentzien aurka. Arrazoi hori dela-eta eratu ziren autoak Errege Kontseilura eramanda, auzitegi gorenak, 1561eko abenduaren 19an, gehiegizko zama bat eman zuen Madrilen, Varela korrejidoreak eta haren ondorengoek haranaren lehen instantziaren pribilegioa gorde eta bete zezaten. Ondoren, probintziak auzitara eraman zuen auzitegi gorenaren aurrean, bere ermandadean sartu zen baldintzetako bat betetzeko eskatuz. Hain zuzen, atxikitze-kontratuaren klausula espresu eta erabatekoa izan zen probintziaren korrejidoreak Leintz bailarako gainerako herrietako jurisdikzio bera erabili behar izatea. Hala ere, probintziak ezin izan zuen lortu bere ahalegina; eta horrela gauzatu zen Leintz bailarako alkatearen jurisdikzio pribatiboa lehen auzialdian, 1558. urtean eman zioten pribilegioaren arabera. Hala ikusi zen ordutik aurrera, Gipuzkoako probintzia horretan 1841ean lehen auzialdiko epaitegiak ezarri ziren arte.