Sailkatu gabe

MUTIKOA, NESKATILA (HAURTZARO KONZEPTUA)

Haurtzaro kontzeptua ez du iraun aldatu gabe historiako garaietan zehar. Europan, Garai Modernoa arte ez kontuan hartu bizitzaren sasoi zehatz bat bezala. Zazpi urte arte, haurra gizartetik at bizi zen, emakumeen eskuetan utzita, zeinen zeregin hezitzailea biologikoa baino ez zen; adin horretatik aurrera esateko helduekin bat egiten zuten. XVII. eta XVIII.  mendetan garrantzizko aldaketa gertatu zen, gutxienez estutasunik gabeko burgesia eta aristokraziaren artean. Haurtzaroa  bere ezaugarri bereziak zituen adin sasoi bat bihurtu zen eta umeen eta bere heziketaren inguruan antolatzen zen familia sentimendu berria eratzen hasi zen. Ume bakoitzak garrantzia hartu zuen bere gurasoen aurrean: ordura arte hauek (gurasoak) haietaz  arduratzen hasten ziren hazi ahala. Ume asko eta asko haurtzaroan hiltzen ziren; gurasoak jaiotzatik maite izan balituzte bere galerak behin eta berriro jasan behar zuten izugarrizko drama bat izango zen. Estutasunik gabeko familien umeak landetara bidaltzen ziren inudeekin bizitzera non asko hiltzen ziren edo bizpahiru  egoten ziren bere gurasoak beraiez galdetu arte. Amek ez zuten oraindik amatasunaren mistika garatu, egungo ama onaren ereduari dagokiona umea norberaren interes eta nahia guztien gainetik jar arazten diena; horrengatik, ez ziren errudun sentitzen umeak urruti bidalita, bai inude mertzenarioen kasuan bai ezkongabeko amak aitak arduratu behar zela zion legeak betetzeko eskatzen zutenak. Hau dena XVII. mendearen erdialdean zenbait gizarte sektoretan aldatu zen, XIX. mendean gizarte guztira hedatzeko. Ilustraziokoak heziketaren alde onen eta botereaz konturatu ziren: umea gizaki bat zen eta gizaki horren gain jardun eta oratu zitekeen. Deialdi bat egin zen amek naturak emandako zeregina bete zezaten: umeei bularra eman eta haietaz  arduratu gauza guztien gainetik. Medikuak umeen gaitzez interesa hartzen hasi ziren eta tratatu asko argitaratu zituzten non umeak nola zaindu azaltzen zitzaien amei. Haurtzaro eta amatasun ikusmolde berri honen inguruan XIX. mendean sortu zen familia eredu modernoa, txikia, gurasoak eta seme-alabez osatua, kanpora itxia, bizitza pribatuaren, garai berean finkatutako ideia berria hau ere,  harresien atzean babestua.

Jatorrizko testua: Dolores VALVERDE LAMSFUS

Itzulpena: ELIA Itzultzaile Automatikoa

Ver: NIÑO -ÑA (Ahots erakuslea)