Monarkia eta noblezia

Joana II.a Nafarroakoa

Erregealdiaren hasieratik, Felipe Evreuxkoak musulmanen kontrako gurutzadetan parte hartu nahiz izan zuen, eta inguruko erresumak lagundu Granadako musulmanen aurkako borrokan. 1343ko uztailan, Alfonso XI.a gaztelau erregea laguntzera joan zen, Algeciras berreskuratzeko gudarekin hasita zegoena. Handik denbora gutxira, gaixotu, eta urte hartako irailaren 26an hil egin zen, Jerezen. Iruñeako katedralean lurperatu zuten.

Karlos semea, etorkizunean erresumaren oinordeko izango zena, 11 urte inguru zituen; baina ondorengotzaren auzia urte batzuk beranduago piztu zen, garai hartan Joana baitzen oraindik ere Nafarroako erregina legitimoa. Joana Frantzian hezitakoa zen, eta ez zuen Nafarroan denbora gutxi igaro zuen. Alargun geratu zenean, Frantziatik gobernatzea erabaki zuen, beraren osaba Frantziako erregearen laguntzaz eta gobernatzaileak erabiliz. Horrela, Joana erregina izendatuz Nafarroako erresumak frantses koroatik urruntzea lortu bazuen ere, erresuma hartako politikari lotuta jarraitzen zuen nolabait.

Bakarrik gobernatu zuen garaietan, erreginak monarkiaren eta elizako hierarkiaren arteko harremanak lehengoratu behar izan zituen, gotzainak egin beharreko ekarpen militarraren inguruko ika-mika baten ondorioz txartuta baitzeuden. Hartutako beste neurrietako bat Jacques Licras gobernatzailea exekutatzea izan zen, karguan irregulartasunak egiteaz akusatuta. Era berean, Gaztelarekiko gatazkak hasi ziren berriro mugaldean; baina berehala bakea ezarri zen berriz ere, bi erresumen borondatez. Joana Conflans-en hil zen 1349ko urriaren 6an, eta gorpua Pariseko Sain-Denis elizan ehortzi zuten. Karlos printzeak, haren oinordekoak, 17 urte zituen orduan.