Sailkatu gabe

GEOGRAFÍA (ÁLAVA-ARABA: HIDROGRAFÍA)

Energiaren Euskal Erakundeak XX. mendeko 80ko hamarkadatik sei unitate hidrogeologiko aztertu ditu Araban, XXI. mendearen hasieran,  325 hektometroko baliabideekin. Nagusia Subillako akuiferoa da, 1985etik ikertua. Urtean 1,5 hektometro kubiko baino ez dira aprobetxatzen, eta 72,5 hektometro izan daitezke. 170 kilometro karratuko arroa du. Urak 1990eko lehortea arintzeko erabili ziren. Langraitzetik sortzen den ura hanpadura bat da, teknikariek Subillako Unitate Hidrogeologikoa deitzen duten iturburu ugarietako bat. Lurpeko urtegi handi bat, Langraitzko batez besteko emaria segundoko 440 litrokoa duena, oso ur gardenetan. Akuifero hori lurpeko itsasoa da, Vitoria-Gasteizko ekialdetik Burgosekin bat egiten duen tokiraino lur azpiko arroken artean hedatzen dena. Urtean 72,5 hektometro kubikoko erreserbak ditu; hots, Urrunagako urtegiaedukiera maximoan. Aipatutako Subillakoaz gain, Energiaren Euskal Erakundeak lurpeko 6 itsaso ere zenbatzen ditu Araban, 325 hektometro kubikora iristen diren baliabideekin, Zadorrako urtegi-sarearen bikoitza. Aldundiak azken urteotan herri askoren hornidura bermatzeko formula gisa egindako ahalegina gorabehera, baliabide horren % 16 baino ez da erabiltzen. 1990eko lehorte handiaren ondoren, Bilbo Handiko Ur Partzuergoak eta Eusko Jaurlaritzak Subillako akuiferoa Euskal Autonomia Erkidegoaren erdia hornitzen duen sare orokorrean sartzea dute jomugan. Horrek, besteak beste, Zadorrako urtegien maila jaistea ahalbidetuko luke; izan ere, Arabako hiriburua uholde arriskuan jartzen dute euria egiten duen bakoitzean.