Toponimoak

CASTIELNUEVO

Castillo Nuevo, Castelnuovo. Localidad fundada por el rey D. Teobaldo I en 1237 en el término llamado Zazaoz o Zozaoz, que se disputaban con las armas los habitantes de Salazar y los de Abaurrea. En razón de esto decía el mismo D. Teobaldo lo que sigue: En nombre de Dius. Sepan todos aqueillos qui son, é qui son por venir, que Nos D. The. &c. recebiemos en nuestra mano el pleito del término de Zozaoz, que es entre los Deiverrea, de la una parte, é los de Sarasas de la otra: el pleito Nos, en nuestra mano recebido, ficiemos afianzar ad ambas las partidas, á cada una dellas de mil é ducientos buies, que serían en aqueillo que Nos mandásemos é viésemos por bien: é Nos, ovido conseillo de bonos ombres, por poner paz entreillos, é entendiendo é queriendo meilloramiento de nuestro regno, feciemos fer una poblacion en el pino sobre Abeiurrea, que es clamada Castielnuevo. E Nos, queriendo amellorar la nuestra poblacion devant dicha, damos é otorgamos á todos aquiellos qui verrán poblar la nuestra poblacion devant dicha, el término de Zozaoz, como la muga Delcoaz talla por lagua dreitament ata Ciretolas, de Ciretolas como lagoa de Catoya talla ata Unacea, et de Unacea ata Zorizuatea, por todos tiempos, quanto el siglo durare. En la qual testimoniedad ponemos, en esta present carta, nuestro saiello pendient. Actum Pontem Regine anno domini M.CC.XXX.VII mense aprilis: regnante nobis Th. in Navarra. P. Remigii existente episcopo Pampilonense. J. Petri de Baztan, eius frere alferiz in Navarra. P. manum nostram tenente Deicastiello. G. Almoravit, Aibar. S. Fernandi Sangosam tenente. P. Martin de Subiza, Laguardia. G. Lupi Dalfaro, Lerin. G. Eximini Doariz, Moariel Frito (Murillo el Fruto). Hoy no existe Castelnovo, y acaso no llegó a fundarse, a no ser que se quiera confundir con Castillonuevo en el almiradío de Navascués; pero no puede, al parecer, dudarse que es distinto pueblo. Ref. José Yanguas y Miranda