Monarkia eta noblezia

Tibalt II.a

Nafarroako erregea (1253-1270).

Provinsen jaio zen (Île-de-France) 1239an eta Trapanin (Sizilia) hil zen 1270eko abenduaren 4ean. Aitaren, Tibalt I.aren, ondorengotza hartu zuen Nafarroako errege eta Xanpainako konde gisa 1253an, 14 urte zituela. Amak, Margarita Borboiko-Dampierrek, hartu zuen erregeordetza adin txikikoa zen bitartean.

Erregealdiaren lehen uneetan, nobleak erregeordearen inguruan bildu ziren. Tentsioz betetako garai izan zen, batetik Nafarroa eta Aragoi gnituen eta bestetik, Gaztelako Erresuma. Bai Nafarroako nobleziak, bai Aragoikoak mesfidantzaz begiratzen zioten Gaztelako Alfontso X.a erregearen politikari, eta Jakue I.a Aragoiko monarkak Alfontso X.a bere suhiarekin zuen etsaitasuna zela eta, erregeordetzak hitzarmena sinatu zuen Aragoiko monarkarekin, 1253ko abuztuaren 1ean, Tuteran. Hitzarmen horren bitartez, Jakue I.ak Tibalten interesak defendatzeko konpromisoa hartu zuen; Margarita edo Nafarroa gobernatzen zuen haren semeren bat gerran sartuko balitz, Aragoiko erregea bera etorriko litzateke laguntzera. Hitzarmen horren arabera, Jaime I.ak bere alabaren bat Tibaltekin ezkonduko zuela ere hitz eman zuen -hori ez zuen bete- eta Nafarroako erregea hilko balitz, tronua oinordetzan hartuko zuen Tibalten anaiarekin ezkonduko zatekeen alaba alarguna. Ituna 10 noblek eta Lope Arceiz-ek -Tuterako deanak- sinatu zuten. Ituna Monteagudon berritu zen 1254ko apirilaren 9an eta orduko hartan Tibaltek jardun zuen amaren ordez.

Egoera horren aurrean, Gaztelako erregea Iruñeko burgesengana hurbiltzen ahalegindu zen arrakasta handirik gabe, baina ez zuen inolako ekintza militarrik hasi.