Udalak

Bilbo. XIX. mendeko hirigintza XXI. mendearen hasieran

Bilboko artikulu nagusia

Bilboko hiri-historian zehar egindako ibilbidea, 1861etik 1959ra, hiri komertzial txikitik Bilbo Industrial Handira igarotzeko bidaia da. "Bocho"k eta arrabalek okupatutako jurisdikziotik San Antondik Abrara doan konurbazio handira. 1861ean hasierako data ezartzeko arrazoia izan zen urte horretan hiria Abandoko ibarretik zabaltzeko modu ofizialean pentsatzen hasi zela. Hartu dugun azken data, 1959koa, 1956ko Lurzoruaren Legea onartu ondoren Espainiako hirigintzan izan zen inflexio handiaren araberakoa da. Baina baita gertaerekiko distantzia zuhurra hartu beharragatik ere, hori gabe zaila baita ikuspegi zuzena, oraindik 1956ko legeak irekitako etapan gaudelako eta haren ondorioak bizi ditugulako. Ez da ahaztu behar 1976ko eta 1992ko lege-testuak handik datozela, eta Euskal Autonomia Erkidegoak 1992ko legearen ildotik jarraitzen duen lege-multzoa duela.

Etapa luze horretan, zabalgunearen ideia azaldu zen, eta krisian sartu zen. Merkatua agertu zen eta, harekin batera, espekulazioa, eskaintzaren eta eskariaren legeari buruzko eztabaida amaiezinak eguzkitakoen prezioekin. Industria-hiria eraiki zen, kalitate-estandarrak igota, baina azpi-bizitza edo txabolismoa geldiarazteko ezintasun kronikoa erakutsiz. Jurisdikzioak erantsi ziren, benetako istiluak sortu zituzten polemiken erdian. Bilboko udalerria hain zen zabala non zabalgunea gainditu baitzuen, eta itsasadarra bere hazkunde-ardatz berri bihurtu zen. 1920ko hamarkada zen eta eskualdeko planen garaia zen. Zabalgunea gainditzen ari zen eta hiria egiteko tresna berriak behar ziren.

Gerraosteak berreraikuntza izan zuen ardatz, baina 1920ko hamarkadako ideia berrezarri egin zen 40ko hamarkadan, Bilbo Handia egiteko. Hirigintza Plan hau garai baten amaiera da, zabalgunearena, eta beste baten hasiera, Hiri Hedapenerako Plan Orokorrena. 60ko, 70eko eta hurrengo urteetako hirigintzako errealitateak etapa berria definitzen duten parametroei erantzuten die.

AAZ