Udalak

Maule-Lextarre

Mauléongo komuna Pirinioak izeneko makrounitatean sartzen da, eta Pirinio azpiko harritxoaren parte da. Ikuspegi estratigrafikotik, zona horretan azaleratzen diren material zaharrenak Kauperren buztin nahasiak dira (bi kirten txiki daude Mauléon edo Saisonen (Uhaitzandi) ezkerreko ertzean, Licharreren parean), eta horien azaleratzeak beti daude lotuta istripu tektonikoekin (Roquiagueko egitura diapirikoa). Hala ere, formaziorik bereizgarriena flysch kretazeoa da, eta guztiz kontrastatutako bi aurpegi bereizi behar dira. Flyscharen azaleratzeez gain, komunaren ekialdeko muturrean (Chérauteko antiklinala) tupa albensezko mantxoi txiki bat dago, eta tarteka konglomeratikoak ditu. Formazio honen goiko aldea Mixeko flyscharen albotik eta bertikalki igarotzen da. Urrats hori hareazko eta silarrizko mailak pixkanaka agertzeagatik edo ertz poligeniko konglomeratikoak agertzeagatik egiten da. Mixeko flysch-a (Albense-Cenomanense) buztin eta hareharriz (Beyrieko sinklinorioa eta Chérauteko antiklinala) txandakatuta konpontzen da, kolore beltzekoa eta/edo okre-kolorekoa. Albotik, Mixeko flyscharen ordez, buztina, hareharria eta kareharrizko lentillak silexarekin (Cenomanense) txandakatzen dira, Beyrieko sinklinorioan eta Roquiagueko diapiroan ikus daitekeen bezala. Azkenik, Mauléongo Gave ibarrean alubioi-metaketak daude, eta Riss eta Wurm-enak direla esan da. Egitura aldetik, tolesturek ΣESE norabidea dute, kate pirenaikoaren orientazio orokorrarekiko paraleloa. Gailu hau Roquiagueko diapiroak bakarrik asaldatzen du.

Zona hau osatzen duten materialen homogeneotasun litologikoa eta erresistentzia txikia direla eta, oso gutxitan 450 metrotik gorako muino monotonoen paisaia garatu da (Tibarene, 484 m.; Matalon, 439 m.). Muino horiek ENERGIA-ONO norabideko zenbait lerrokadura osatzen dituzte, NNE-SSO norabideko haran txikiz (gutxi gorabehera zabalak) banatuak. Albense tuparen erresistentzia eskasa dela eta, sakonune estuak eta luzeak egin behar dira, ENERGIA-norabidekoak, Chérauteko konbean edo Roquiagueko kubetan ikus daitekeen bezala.

Mauléongo komuna Saison ibaiak (Uhaitzandi) zeharkatzen du, eta horrek ere hirigunea zeharkatzen du. Ibaiak Hegoaldetik Iparraldera zeharkatzen du komuna, eta Ipar Euskal Herriko muga historikoetatik kanpo, Olorongo gavearekin bat egiten du. Gave hori Atlantikoko isurialdean amaitzen den Atourrera isurtzen da. Ibaiak euri-erregimena du, eta Zuberoako goialdean errekak bat eginda eratzen da. Hortik dator elur-ekarpena, errekak 559 m-ko altitude maximoa baitu hegoaldean.

Klima ozeanikoa da, prezipitazio ugari izaten ditu urte osoan, eta maximoa izaten du neguan. Urteko prezipitazioak 1.400 mm-tan kalkula daitezke, elur-egunak oso txikiak izanik. Tenperaturak neurrizkoak dira urte osoan, eta maximoak uztailean eta abuztuan izaten dira, eta minimoak urtarrilean eta otsailean. Oszilazio termikoa 10-12° ingurukoa da.